پرسش :

آیا شکستگى استخوانهاى ساعد و ساق پا دیه مقدره دارد یا با ارش تعیین مى شود؟ و نیز چنانچه در اثر یک ضربه و یا ضربات متعدد چند جا بشکند آیا براى هر شکستگى دیه جداگانه منظور مى شود یا مجموعاً داراى یک دیه است؟

پاسخ :
نمى توان بطور قطع و یقین نظر داد که کسر ساعد و ساق پا دیه مقدره دارد و (چون مدرک عمده، معتبره ظریف است و آن علاوه بر اضطراب در متن، با نسخ متفاوت نقل شده و در عین حال به لحاظ اعتبار آن و با توجه به نسخ فقیه و تهذیب و بعضى از نسخ کافى) احتیاط آن است که در خصوص کسر ساعد (هر دو استخوان) چنانچه بدون عیب بهبود حاصل شد 31333 دینار به عنوان دیه پرداخت شود و اگر یکى از دو استخوان بشکند و بدون عیب بهبود حاصل شود صد دینار پرداخت شود و چنانچه از چند ناحیه بشکند براى هر شکستگى دیه جداگانه منظور شود و فرقى نیست که در اثر ضربه واحده یا متعدد حادث شده باشد چون مقتضاى تعدد جنایت تعدد دیه و اصل عدم تداخل است و چنانچه استخوانها معیوب بمانند علاوه بر دیه ذکر شده دیه عیب موجود با ارش تعیین شود و احتیاط بیشتر آن است که در تمام صور مذکوره مسأله را با مصالحه خاتمه دهند.

و اگر ساق پا بشکند و بدون عیب خوب شود 200 دینار پرداخت شود و اگر معیوب بماند 31333 دینار پرداخت شود و چنانچه از چند ناحیه بشکند دیه متعدد مى شود، همانگونه که در کسر ساعد گفته شد و احتیاط بیشتر در تمام صور کسر سابق نیز مصالحه و تراضى است.

منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد دوم، قم: امیر العلم، 1383.